Petrol zengini Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) ekonomik krizdeki Mısır ile dün imzaladığı doğrudan yatırım anlaşması, Temmuz 2023’te Türkiye ile imzalanan anlaşmadan farklı oldu.
BAE devlet yatırım fonu olan Abu Dabi Kalkınma Holdingi’nin (ADQ) Mısır’da diğer projelere ek olarak 35 milyar dolar değerinde doğrudan yatırım yapacağı duyurulurken, sermaye girişinin en geç iki ay içinde olacağının belirtilmesi dikkat çekti.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Temmuz 2023’teki Abu Dabi ziyaretinde imzaladığı 51 milyar dolarlık anlaşmada net bir takvim yoktu. Nitekim henüz net bir yatırım gelmedi.
MISIR ANLAŞMASINDA SOMUT TAKVİM
Mısır’da “ülke tarihinin en büyük doğrudan yatırım anlaşmasının” imzalandığı belirtildi.
Başkent Kahire’deki hükümet merkezinde dün imzalanan ve ülke tarihinin en büyüğü olduğu belirtilen doğrudan yatırım anlaşma kapsamında Mısır’ın kuzeybatısında Akdeniz sahilindeki Ras el-Hikme bölgesinde 170 milyon metrekarelik alana BAE 35 milyar dolarlık yatırım yapacak.
Anlaşmayı Mısır Konut Bakanı Asım el-Cezzar ve BAE Yatırım Bakanı Muhammed Hasan es-Suveydi imzaladı.
Mısır basınında yer alan haberde, anlaşma kapsamında Mısır’a “iki ay içerisinde 35 milyar dolar tutarında doğrudan yabancı yatırım yapılacağı” kaydedildi.
Anlaşma kapsamında BAE, Mısır’a bir hafta içinde 10 milyar dolarlık kaynak aktaracak, 5 milyar dolar da Mısır Merkez Bankası’nda mevduat olarak tuttuğu kaynağı kullanacak. Böylece kaynağın 15 milyar dolarlık ilk dilimi bir hafta içinde tamamlanacak. İki ay içinde de 14 milyar dolarlık yeni kaynak aktarılacak ve 6 milyar dolar daha Mısır Merkez Bankası’ndaki BAE mevduatından aktarılacak. Böylece iki ay içinde 24 milyar dolarlık yeni döviz girişi sağlanacak.
Turizm, şehirleşme ve emlak alanlarında yürütülecek proje kapsamında, Ras el-Hikme bölgesinin adını taşıyacak şirket yoluyla bölgenin geliştirilmesinin planlandığı belirtildi. Bölgeye havalimanı, oteller, hastaneler, üniversiteler, marina, okullar, finans ve iş merkezleri yapılacak.
Proje kapsamında Mısır’a yılda 8 milyon ek turist çekilmesi hedefleniyor.
Proje kapsamında yatırımın iki kısımda yapılacağı, ilk kısmının 15 ve ikinci kısmının 20 milyar değerinde olacağı ve Mısır’ın yatırımdan elde edilecek kârda yüzde 35’lik paya sahip olacağı belirtildi.
Büyük bir ekonomik kriz yaşayan ve döviz arayan Mısır, BAE’den gelecek kaynakla nefes almayı planlıyor.
Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli, proje yatırımlarının ilki bir hafta içinde 15 milyar dolarlık ve ikincisi iki ay içinde 20 milyarlık olmak üzere iki aşamaya ayrılacağını belirterek, “BAE’nin Mısır Merkez Bankası’nda mevduat olarak tuttuğu 11 milyar doların kullanılacağını, 24 milyar dolarlık yeni döviz kaynağı geleceğini ve bu yatırımın devletin dış borcunu azaltarak Merkez Bankası’na döviz sorununun çözümünde kullanılmak üzere likidite sağlayacağını” açıkladı.
Bloomberg, BAE’nin Ras el-Hikme bölgesindeki projenin hakları için 24 milyar dolar, yatırım için de 11 milyar dolar harcayacağını, projeden 150 milyar doları aşkın gelir beklendiğini aktardı.
Bu anlaşmanın ardından Mısır’ın IMF ile de yeni bir kredi anlaşması yapması ve buradan da 10 milyar doları aşabilecek yeni kaynak elde etmesi bekleniyor.
Mısır’da resmi dolar kuru 30,9 seviyesinde bulunurken, karaborsa kuru 60 seviyesinde bulunuyor. Mısır’ın BAE’den gelen kaynak sayesinde daha önce beklenenden daha yumuşak bir devalüasyon yapması ve resmi kur ile karaborsa kurunu eşitlemesi bekleniyor.
BAE daha önce de Mısır’ın en büyük bankasında yüzde 18’lik pay dahil 2 milyar dolarlık yatırım anlaşması yapmıştı. ADQ, Mısır’ın petrol ve petrokimya şirketlerine 800 milyon dolarlık yatırım yaparak ortak olmuştu. Mısır ile BAE arasında swap ve depo anlaşmaları da yapılmıştı.
TÜRKİYE’YE YATIRIMDA BELİRSİZLİK
Mayıs seçimleri öncesinde düşük faiz politikasıyla Türkiye’yi bir ödemeler dengesi krizinin eşiğine getiren hükümet, seçim sonrasında yabancı sermayenin istediği U dönüşüne imza atmış ve döviz arayışına hız vermişti.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Temmuz 2023’te Körfez turuna çıkmış ve BAE’nin Türkiye’ye 51 milyar dolar yatırım yapmasını öngören anlaşmalar imzalanmıştı.
Bu kapsamda BAE’nin 2023 yılı sonuna kadar Türkiye’ye tahvil ihracı yoluyla 8,5 milyar dolarlık borç aktaracağı belirtilmişti ancak bu para gelmedi.
Bloomberg’in bu hafta başındaki haberine göre, Türkiye, Birleşik Arap Emirlikleri ile 8,5 milyar dolarlık sukuk anlaşmasını askıya alarak küresel tahvil piyasalarında daha ucuz seçenekleri araştırmaya başladı.
